Влеговме во сезоната на крлежи – бидете внимателни, тие можат да ја пренесат лајмската болест: Внимавајте на овие симптоми, еден изгледа сосема безопасно, но може да биде фатален

Лајмската болест е мултисистемска инфективна болест предизвикана од бактеријата Borrelia burgdorferi.

Може да бидат зафатени сите органи, но најчесто кожата, нервниот систем, зглобовите и срцето. Болеста ја пренесуваат различни видови крлежи од комплексот Ixodes ricinus/persulcatus.

Клинички манифестации на лајмската болест

Болеста обично се развива во три стадиуми. Првите два стадиуми претставуваат рана инфекција, додека третиот стадиум е доцна инфекција. Овие стадиуми може да се преклопуваат, а повеќето пациенти не ги поминуваат сите фази. Кај некои лица може да дојде до сероконверзија и без присуство на симптоми.

Симптоми

Првите симптоми на лајмската болест, кои може да се појават заедно со карактеристичното црвенило на кожата, вклучуваат:

• Замор и општа слабост
• Главоболка
• Зголемена телесна температура и треска
• Укочен врат
• Болки во зглобовите и мускулите
• Отоци на лимфните јазли на главата и вратот

Доколку лајмската болест не се дијагностицира и не се лекува навреме, бактеријата се шири низ организмот и може да доведе до посериозни компликации во зависност од зафатените органи:

• Црвенилото може да се прошири на други делови од телото
• Болки и оток во зглобовите (артритис), што го отежнува движењето
• Невролошки проблеми – менингитис (воспаление на мозокот и ’рбетниот мозок), парализа на една страна од лицето (Белова парализа), вкочанетост и слабост во екстремитетите, оштетување на мускулите и тетивите
• Неправилен ритам на срцето
• Вртоглавица и отежнато дишење
• Проблеми со краткотрајната меморија

Дијагноза

Дијагнозата на лајмската болест се поставува врз основа на клиничките манифестации, епидемиолошките податоци (убод од крлеж) и серолошките анализи.

Дефинитивната дијагноза може да се постави само со култивирање на B. burgdorferi, што најчесто е успешно кај erythema migrans (карактеристичното црвенило на кожата). Меѓутоа, оваа метода е помалку ефикасна кај примероци од цереброспинална течност или синовијална течност.

Серолошките тестови (ELISA, IFA и Western blot) имаат висока чувствителност и специфичност, но сепак може да дадат лажно позитивни или негативни резултати, што може да предизвика дијагностички проблеми. Специфичните IgM антитела се појавуваат помеѓу 2. и 4. недела по инфекцијата, достигнуваат максимум помеѓу 3. и 6. недела, а потоа постепено опаѓаат. IgG антителата стануваат детектибилни 6 до 8 недели по инфекцијата и може да останат присутни многу подолго, дури и доживотно.

Лекување

Терапијата за лајмската болест зависи од стадиумот на болеста.

Во првиот стадиум (erythema migrans), болеста се лекува со орални антибиотици. За реуматските и невролошките компликации се препорачува интравенска терапија.

• За рана лајмска болест:
  • Азитромицин – 1000 mg првиот ден, а потоа 500 mg дневно (вкупно 5 дена)
  • За деца: 20 mg/kg телесна тежина во тек на 3 дена
  • Алтернативи: Доксциклин (2 × 100 mg/ден), Амоксицилин (4 × 500 mg/ден) или Цефуроксим (2 × 500 mg/ден) 14-21 ден
• За невролошки манифестации:
  • Цефтриаксон (2 g дневно, 2-4 недели)
  • Алтернативи: Цефотаксим (3 × 2 g/ден) или Кристален пеницилин (4 × 5 милиони единици дневно, 20-30 дена)
• За ревматични компликации:
  • Доксциклин (2 × 100 mg/ден) или Амоксицилин (3-4 × 500 mg/ден) 30-60 дена
  • Алтернативи: Цефтриаксон (2 g дневно) или Кристален пеницилин (20 милиони единици дневно, 14-30 дена)
• За лајмски кардитис:

• Цефтриаксон (2 g дневно) или Доксциклин (200 mg/ден) 2-4 недели

Прогноза и превенција

Најдобри резултати во лекувањето се постигнуваат кога терапијата започнува во раната фаза на болеста. Во подоцнежните фази, лекувањето е исто така ефикасно, но заздравувањето трае подолго. Повеќето пациенти на крајот се опоравуваат без значителни последици.

Во САД постои вакцина против лајмската болест, која се применува во три дози (прва доза, по 1 месец втора, а третата во април пред летната сезона кога активноста на крлежите е најголема).

Заклучок:

Лајмската болест е сериозна инфекција која може да предизвика долготрајни компликации ако не се открие и не се лекува навреме. Поради тоа, важно е да се преземат мерки за заштита од убоди од крлежи, како што се носење соодветна облека, користење репеленти и темелно прегледување на кожата по престој во природа.