Денеска е Велики петок, најтажниот ден во годината за христијаните

Православна црква и нејзините верници денеска го слават Велики петок, денот на Христовото страдање, кога беше осуден и распнат на Голгота. Овој ден е означен со црвена буква во календарот на МПЦ.

Ова е најтажниот ден за христијаните. Тоа е денот кога Римјаните го осудија Исус Христос на смрт, на убедување на еврејските свештеници и фарисеи.

Во знак на тага и жалост, црковните ѕвона може да не бијат на Велики петок, почнувајќи од бдението на Велики четврток, но повиците за богослужба се прават со дрвени треперки. На Велики петок нема литургија, туку наутро се читаат „Царските часови“.

Во утринските часови, царските часови нè потсетуваат на Христовото носење на дворот пред Понтиј Пилат, времето на осудата, времето на страдањата на крстот и распнувањето на Голгота, а потоа на вадењето на телото Христово од крстот во вечерната богослужба каде што се изнесува Плаштаницата.

Плаштаницата се вади

Во попладневните часови во сите православни храмови се изнесува плаштаницата која го симболизира платното во кое бил завиткан Исус откако бил симнат од крстот, а на неа е прикажано Христовото полагање во гробот. Плаштеницата е поставена на специјално украсена маса пред олтарот, која го претставува Христовиот гроб.

По вечерната богослужба, Утрената на Велика Сабота се служи со Статија (реквием за Исус Христос), по што литија со плаштеница го обиколува храмот.

Статиос се песни кои ги опишуваат тагувањето и страдањето на Пресвета Богородица поради распнувањето и смртта на нејзиниот син Исус Христос, но и страдањата кои го најавуваат неговото славно воскресение.

Обичајот на боење јајца потекнува од Марија Магдалена

Боење јајца за Велигден е еден од најстарите христијански обичаи и го симболизира денот кога Марија Магдалена дошла во Рим да го проповеда евангелието. Таа стигнала и до царот Тибериј, на кого му донела на подарок кошница со јајца.

Царот не верувал во Христовото воскресение и рекол дека тоа ќе биде како белите јајца во кошница да ја менуваат бојата.

Марија Магдалена рече: „Христос воскресна“ и сите јајца во корпата станаа црвени.

Црвената боја е симбол на радост и воскресение, а првото црвено јајце се чува до следниот Велигден како „чувар“, заштитник на семејството.

Според друга легенда, жителите на Ерусалим им се потсмевале на христијаните дека Христос не воскреснал, бидејќи тоа е невозможно, исто како што е невозможно кокошките да снесат црвени јајца.

Следната година, на Велигден, сите кокошки во Ерусалим снесоа црвени јајца.

Ден на жалост и пост

Велики петок е ден на жалост, но и вовед и подготовка за најголемиот христијански празник Велигден.

Православните верници тој ден строго постат, денот го поминуваат само на леб и вода, а многумина од нив и „посат“ тој ден – цел ден ништо не јадат и не пијат, само навечер земаат малку леб и вода. Се воздржува од секаков вид забава и веселба, а во народната традиција на тој ден не се работи ниту на нива, ниту во куќата.

Постарите велат: ако врне на Велики петок сливи нема, а ако е топло и сончево се очекува голем род.

Во некои области денес се палат огнови за да го изгорат секое зло.

На овој ден, важно е да се потсетиме на личност која го одбележа Велики петок.

А тоа е разбојникот кој се покаја на крстот и кој во име на сите кои сакаат да се покаат, го замоли Господа, неколку секунди пред неговата смрт, Господ да се сети на него и да го прими во Своето Царство, а Исус Христос му рече – денес навистина ќе бидеш со мене во рајот.