До 2050 година во морињата и океаните би можело повеќе да го има ова отколку риба
Во светските мориња и океани се наоѓаат повеќе од 150 милиони тони пластичен отпад, а секоја година во нив завршуваат во просек 10 милиони тони. Според истражувањата, до 2050 година, во морињата би можело да има повеќе пластика отколку риба.
Истовремено, микропластиката – ситни честички што настануваат со распаѓање на поголеми пластични предмети – сè повеќе го загрозува здравјето на луѓето и екосистемите.
Овие честички се наоѓаат во воздухот што го дишеме, водата што ја пиеме и храната што ја јадеме. Кинески научници објавија резултати од истражувања спроведени врз глувци, според кои е утврдено дека некои поголеми честички на микропластика го забавиле протокот на крв во мозокот. Засега не е потврдено дали истото се случува и кај луѓето.
Пластиката доминира во производството, но малку се рециклира
Годишно во светот се произведуваат 430 милиони тони пластика, од кои две третини се користат само еднаш, а само 9% од вкупната количина се рециклира.
Краткиот животен циклус на пластичните производи има сериозни последици – секој ден во океаните, реките и езерата се фрлаат повеќе од 2.000 камиони со пластичен отпад.
Пластиката е извонредно издржлив материјал – во зависност од условите, може да се разградува помеѓу 100 и 1.000 години, па дури и повеќе.
„Микропластиката е откриена во човечките органи, што предизвикува загриженост за потенцијалните здравствени ризици“, објаснува Луис Вајас Валдивиесо, претседател на меѓувладиниот преговарачки комитет на ОН.
Кина произведува најмногу пластика, Индија најмногу загадува
Кина е најголемиот производител и потрошувач на пластика, додека Индија е најголемиот произведувач на пластичен отпад.
„Ќе се соочиме ли со криза или ќе дозволиме интересите на петрохемиската индустрија и фосилните горива да го загрозат напредокот? Без итни мерки, производството на пластика ќе се зголеми трипати до 2050 година, дополнително влошувајќи ја климатската криза, уништувајќи ги екосистемите и загрозувајќи го здравјето на луѓето“, вели Греам Форбс, раководител на делегацијата на Greenpeace во преговорите за Глобалниот договор за пластика.
Преговорите се во застој поради несогласувања за ограничување на производството на хемикалии и пластика – индустрија вредна над 700 милијарди долари.
Речиси целата пластика се произведува од фосилни горива, па земји богати со нафта, како Иран, Саудиска Арабија и Русија, силно се спротивставуваат на нејзиното намалување.
„Потребно е зголемено производство на пластика, бидејќи населението брзо расте – од 8 милијарди наскоро ќе стигнеме до 10 милијарди луѓе. Ним ќе им треба пластика – без разлика дали станува збор за здравство, пакување храна, автомобили или илјадници други примени што го прават модерниот живот возможен“, вели Крис Јан од Меѓународниот совет на хемиските организации.
Според проценките на ОН, за да се спречи еколошката катастрофа предизвикана од пластиката до 2040 година, ќе бидат потребни неверојатни 1,64 трилиони долари. Но, како и во многу други случаи, клучното прашање останува – кој и колку треба да плати?
