Една од најголемите несреќи во тунел – Загинаа 39 лица, а се поради отпушок

На 24 март 1999 година, тунелот Монблан, кој ги поврзува Шамони во Франција и Курмаје во Италија, стана место на една од најстрашните несреќи во историјата на патните тунели. Овој тунел долг 11,6 километри, сместен под највисоката планина на Алпите, претставуваше клучна сообраќајна врска меѓу двете земји. Но, тој ден, пожар предизвикан од наизглед безопасен товар доведе до смрт на 39 лица и затворање на тунелот на речиси три години.

Почетокот на катастрофата

Пожарот започнал околу 10:46 часот кога белгиски камион, кој превезувал 9 тони маргарин и 12 тони брашно, застанал на средината на тунелот. Според истрагата, најверојатната причина била отпушок од цигара, кој бил вовлечен во воздушниот филтер на моторот, предизвикувајќи запалување на горивото.

Огнот брзо се проширил на товарот, а маргаринот, иако не е класифициран како опасен материјал, се покажал како исклучително запалив. Температурата во тунелот достигнала околу 1000°C, создавајќи густ, токсичен чад, кој го спречил бегството на многу од загрозените лица.

Во моментот на избувнување на пожарот, во тунелот се наоѓале околу 40 возила. Возачите од француската страна останале заробени затоа што нивните мотори престанале да работат поради недостаток на кислород, додека некои од италијанската страна успеале да избегаат пеш. Иако во тунелот имало безбедносни засолништа, многумина не стигнале до нив навреме, бидејќи чадот ја намалил видливоста на нула и го отежнал дишењето.

Спасувањето на жртвите

Пожарникарите од Франција и Италија се соочиле со огромни предизвици. Нивните возила исто така откажале поради недостаток на кислород, а опремата не била доволна за борба против пожар со таков интензитет. Пожарот го беснеел 53 часа пред конечно да биде изгаснат.

Вкупно загинале 39 лица, меѓу кои возачи, патници и еден пожарникар, кој се обидел да ги спаси заробените. Повеќето жртви починале од вдишување чад и екстремна топлина, а не од директни изгореници.

Некои преживеале криејќи се во безбедносни комори со вентилација, додека еден мотоциклист, Жилбер Деграв, успеал да избега возејќи низ чадот и екстремната топлина, нешто што подоцна било опишано како чудо.

Последици и истрага

По пожарот, тунелот бил затворен до 9 март 2002 година за да се извршат детални реконструкции и безбедносни подобрувања. Истрагата открила неколку клучни пропусти:

• Недоволна вентилација
• Лоша координација меѓу француските и италијанските служби за спасување
• Неадекватна безбедносна опрема

Компанијата што управувала со тунелот, како и возачот на камионот (кој преживеал), се соочиле со судски последици. Во 2005 година, француски суд осудил 16 лица и компании за немарност, вклучувајќи ги менаџерите на тунелот и производителот на камионот.

Оваа катастрофа доведе до значителни промени во безбедносните стандарди за тунелите низ Европа. Во тунелот Монблан биле воведени:

• Подобрена вентилација
• Компјутерски системи за детекција на пожар
• Противпожарна станица во тунелот
• Построги правила за видот на товар што може да се транспортира

Овие мерки станале модел за другите тунели, вклучувајќи ги и оние во Австрија и Швајцарија, каде подоцна исто така се случиле сериозни несреќи (на пр. пожарот во тунелот Таурен во 1999 година).

Пожарот во тунелот Монблан останува еден од најсмртоносните пожари во патен тунел во модерната историја. Трагедијата покажа колку е важно да постојат строги безбедносни протоколи и координација во управувањето со критичната инфраструктура.

Иако тунелот денес е повторно во функција и се смета за побезбеден, несреќата од 1999 година останува потсетник дека најмалите грешки можат да доведат до катастрофални последици.