Научниците откриваат која крвна група може да биде причина за раниот мозочен удар пред 60-тата година од животот

Истражувањата покажуваат дека луѓето со крвна група А имаат поголем ризик од мозочен удар пред 60-тата година од животот во споредба со луѓето со други крвни групи.

Крвните групи се одредуваат со сложени хемиски маркери на површината на црвените крвни зрнца. Најпознати се А и Б, кои можат да постојат заедно како АБ, поединечно како А или Б, или целосно отсутни, како во крвната група О. Дури и во овие главни групи, постојат суптилни варијации предизвикани од генски мутации, пишува „ScienceAlert“.

Студијата објавена во 2022 година откри јасна поврзаност помеѓу генот на подгрупата А1 и раниот мозочен удар. Истражувачите анализирале податоци од 48 генетски студии, кои опфатиле околу 17.000 луѓе со мозочен удар и речиси 600.000 луѓе кои немале мозочен удар. Сите учесници беа на возраст од 18 до 59 години.

Анализата на ниво на геном покажа две локации во геномот кои се силно поврзани со зголемен ризик од ран мозочен удар, од кои едната се совпаѓа со локацијата на гените за крвните групи.

Дополнителната анализа на одредени крвни групи откри дека луѓето чиј генетски код содржи варијација на крвната група А имале 16% поголеми шанси да доживеат мозочен удар пред 60-тата година од луѓето со други крвни групи. Спротивно на тоа, луѓето со генот на крвната група О1 имале 12% помал ризик од мозочен удар.

Сепак, истражувачите нагласуваат дека овој дополнителен ризик е релативно мал и дека луѓето со крвна група А не треба да бидат под посебна контрола или да подлежат на дополнителни медицински прегледи.

„Се уште не ја знаеме точната причина зошто крвната група А носи поголем ризик“, вели др. Стивен Китнер, васкуларен невролог на Универзитетот во Мериленд. „Но, можно е факторите поврзани со згрутчувањето на крвта, вклучувајќи ги тромбоцитите, клетките што ги обложуваат крвните садови и другите протеини во циркулацијата, сите заедно да работат за да влијаат на формирањето на згрутчување на крвта“.

Иако оваа информација може да изгледа алармантна, важно е да ја ставите во вистинскиот контекст. Секоја година во Соединетите Држави, скоро 800.000 луѓе имаат мозочен удар, а повеќето од овие случаи – околу три четвртини – се јавуваат кај луѓе постари од 65 години. Ризикот од мозочен удар се удвојува со секоја деценија по 55-тата година од животот.

Дополнително, поголемиот дел од испитаниците во оваа студија потекнуваат од Северна Америка, Европа, Јапонија, Пакистан и Австралија, а неевропејците сочинуваат само 35% од примерокот. Идните истражувања со поразновидни примероци би можеле дополнително да фрлат светлина на значењето на овие резултати.

„Потребни ни се повеќе истражувања за подобро да ги разбереме механизмите кои водат до зголемен ризик од мозочен удар“, додаде Китнер.

Друго важно откритие на студијата произлезе од споредбата на луѓето кои имале мозочен удар пред и по 60-тата година од животот. Истражувачите анализирале податоци од околу 9.300 луѓе на возраст над 60 години кои претрпеле мозочен удар и 25.000 контролни субјекти според возраста кои немале мозочен удар.

Резултатите покажале дека зголемениот ризик поврзан со крвната група А немал значајна улога во подоцнежните случаи на мозочен удар, што укажува на тоа дека механизмите кои предизвикуваат мозочни удари на помлада возраст се различни од оние што ги предизвикуваат на постара возраст.

Кај помладите луѓе, мозочните удари се со помала веројатност да се должат на таложење на масни наслаги во артериите (процес познат како атеросклероза) и почесто се поврзани со фактори кои влијаат на згрутчувањето на крвта.

Исто така, истражувањата покажаа дека луѓето со крвна група Б имаат 11% поголеми шанси да доживеат мозочен удар во споредба со контролната група, без разлика на возраста.

Претходните студии сугерираа дека делот од геномот што ја одредува крвната група, познат како „локус ABO“, е поврзан со калцификацијата на коронарните артерии, што може да доведе до намален проток на крв и срцеви удари. Покрај тоа, генетските варијанти кои ги одредуваат крвните групи А и Б се поврзани со малку зголемен ризик од згрутчување на крвта во вените, познато како венска тромбоза.