Дали сте болни? Ако не, најверојатно познавате некој што е – или барем некој што штотуку се опоравил. Кашлицата и настинките моментално се широко распространети, а „BBC“ истражи зошто токму сега толку многу луѓе страдаат од респираторни инфекции.
„Ова е нормално – сепак е есен“
„Ова е нормално, сепак е есен,“ вели професорот Џонатан Бол од Ливерпулската школа за тропска медицина за „BBC“.
Тој објаснува дека комбинацијата од деца кои се враќаат во училиштата, возрасни кои се враќаат на работа по летниот одмор, и луѓе кои поминуваат повеќе време во затворени простории додека времето заладува, создава совршени услови за ширење на респираторните вируси.
„Во суштина, имаме голем сад преполн со различни вируси кои почнуваат да се шират. Имунитетот ослабува – и лесно се разболуваме,“ додава професорот Бол.
Всушност, постојат повеќе од 100 различни вируси кои предизвикуваат инфекции на горните и долните дишни патишта, заедно со неколку бактериски инфекции.
Дали навистина има повеќе болести од вообичаено?
Според податоците на Агенцијата за здравствена безбедност на Обединетото Кралство (UKHSA), риновирусот – познат како обична настинка – е во пораст последните неколку недели и моментално е најчеста причина за заболување.
Ковид-19 исто така кружи, поттикнат од две нови варијанти – XFG, наречена „Stratus“, и NB. 1.8.1, позната како „Nimbus“. Но, бидејќи кај повеќето луѓе постои високо ниво на имунитет, инфекциите се релативно благи.
Постојат и знаци дека грипот е во пораст кај младите на возраст од 15 до 25 години, додека респираторните вируси што можат да бидат опасни за малите деца исто така имаат тенденција да се засилат во есенските месеци.
„Грипот обично доаѓа подоцна – во декември или јануари. Но, тоа не е секогаш случај, а пандемијата целосно ги наруши традиционалните сезонски шеми. Последнава година гледаме враќање кон нешто што личи на нормала,“ објаснува епидемиологот Џејми Лопез Бернал.
Тој додава дека нивото на заболувања моментално не е особено високо.
„Ковидот е малку над основното ниво, има доста риновируси, а појавата на грип кај младите можеби дојде малку порано од очекуваното, но сè уште е на ниско ниво,“ заклучува Лопез Бернал.
Како да препознаете – настинка, грип или ковид?
Според Националната здравствена служба на Обединетото Кралство (NHS),
симптомите на настинка се појавуваат постепено и прво го погодуваат носот и грлото, при што најран знак е притисок во ушите.
Грипот, пак, се појавува нагло, со исцрпеност, треска, болки во мускулите и сува кашлица, а за закрепнување обично е потребен подолг одмор во кревет.
Ковидот има слични симптоми како грипот, но со дополнителни појави како губење на мирис, дијареја или стомачни тегоби.
Проблемот е што многу симптоми се преклопуваат, па е тешко да се разликуваат овие три состојби без тестирање.
Како да се заштитите?
Респираторните инфекции можат да бидат особено опасни за лицата со хронични заболувања, особено во зимскиот период.
Сепак, нема индикации дека сегашните вируси предизвикуваат потешки форми на болест од вообичаено.
„Секој од нас реагира различно, и всушност не разбираме целосно зошто,“ признава професорот Бол, додавајќи дека возраста и физичката кондиција играат голема улога, но понекогаш и генетиката, заморот или тоа кога последен пат сте биле изложени на одреден вирус.
Најважниот чекор за заштита, ако ги исполнувате условите, е вакцинацијата.
Вакцините се дизајнирани да ги заштитат оние кои се најизложени на ризик – постарите лица и оние со хронични заболувања.
Ако сте болни, можете да ги заштитите другите со редовно миење раце, особено по кашлање или кивање, останување дома ако е можно и носење маска кога мора да одите на јавни места.
„Инфекциите не се секогаш лоша работа“
„Точно е да се преземат мерки на претпазливост за да се заштитат ранливите, но ако сте млади и здрави, не е ништо страшно да фатите по некоја респираторна инфекција,“ додава професорот Бол.
„Повеќето луѓе се разболуваат еднаш или двапати годишно. Во некои аспекти тоа е дури и добро – особено кај децата и здравите возрасни. Со ваквите инфекции го јакнеме природниот имунитет, па кога ќе остариме, веројатно ќе имаме доволна отпорност за да не се разболиме сериозно, заклучува професорот Бол за „BBC“.
