Додека технолошките компании постојано ги рекламираат чудата на вештачката интелигенција (ВИ) како револуција во речиси сè, сè повеќе експерти предупредуваат за нејзината потемна страна.
Иако ВИ е наменета да ја олесни работата, многумина ја користат за сосема различни цели – за романтични врски, совети, па дури и како замена за терапија. Психолозите сега изразуваат загриженост за растечкиот број луѓе кои стануваат зависни од четботови како ChatGPT, Grok или Replica, што може да доведе до сериозни проблеми, пишува UNILAD.
Нова форма на дигитална зависност
Експертите предупредуваат дека прекумерната зависност од ботовите со ВИ може да предизвика голем број проблеми, вклучително и исклучување од реалноста. Четботовите одговараат на прашањата на специфичен начин, што може ненамерно да ги доведе во заблуда корисниците и да создаде опасна илузија за реалниот свет.
Професорот Робин Фелдман, директор на Институтот за право и иновации на ВИ на Правниот факултет на Универзитетот во Калифорнија, изјави за Mail Online:
- Прекумерната употреба на четботови претставува нова форма на дигитална зависност. Чет-ботовите со вештачка интелигенција создаваат илузија за реалноста, и тоа многу моќна илузија. Кога нечија врска со реалниот свет е веќе слаба, таа илузија може да биде навистина опасна.

Потврдување на верувањата без критика
Професорот Серен Остергард, психијатар на Универзитетот Архус, истакнува дека најранливи се оние на кои им недостасуваат силни врски во реалниот живот и кои имаат други проблеми со менталното здравје.
– Многу чет-ботови никогаш не велат „не“ ниту ги корегираат корисниците. Ова значи дека ставовите и коментарите на корисниците остануваат некритикувани, за разлика од интеракцијата со реални луѓе – објаснува Остергард.
Тој додава:
– Големите јазични модели (LLM) се обучени да го имитираат јазикот и тонот на корисникот. Програмите имаат тенденција да ги потврдуваат верувањата на корисниците и да го даваат приоритет на нивното задоволство. Што може да биде попријатно од разговорот со себе, каде што реагирате на себе онака како што сакате?
Катализатор за психоза
Уште во 2023 година, Остергард предупреди во научен труд дека вештачката интелигенција може да поттикне заблуди кај луѓето. Вештачката интелигенција може да дејствува како катализатор за психоза кај лица кои се генетски предиспонирани за заблуди, особено кај оние со биполарно растројство.
Истражувачите истакнуваат дека ова поттикнување на заблуди е една од причините зошто вештачката интелигенција може да стане толку зависност предизвикувачка и потенцијално опасна за менталното здравје.