Украинците масовно ги празнат сметките во банка, купуваат станови без договор, многумина не ни излегуваат од дома – а еве и зошто

28-годишниот Артем е еден од илјадниците млади Украинци кои избегнуваат регрутирање, внимавајќи кога излегуваат од дома и избегнуваат места како станиците на метрото, каде што полицијата проверува документи барајќи млади мажи како него, пишува Политико.

Некои од моите пријатели воопшто не излегуваат, вели Артем.

Артем изгледа како бегалец, капата му е надолу и ги покрива очите дури и кога е облачно. Пред да влезе во кафуле во центарот на Киев за да се сретне со новинарот на Политико, тој погледнува наоколу и кога конечно ќе седне, зборува тивко за никој друг да не го слушне.

Кога Русија ја нападна нивната земја пред две години, млади и стари Украинци доброволно се собраа во центрите за регрутирање. Некои гласно се пожалија дека не биле веднаш регрутирани. Украинската армија не можеше да прими секого поради недостиг на средства и опрема, но успеа да формира нови единици, да ги прошири постоечките и да импровизира за да ги запре руските тенкови на патот кон Киев.

Сепак, првичниот излив на патриотски жар стивна. Војната трае повеќе од две години, а мажите се враќаат дома од бојното поле повредени, обезличени или мртви.

Песимизмот е исто така во пораст, при што сè повеќе луѓе се сомневаат во способноста на Украина да ги победи руските сили.

Чувствително прашање

Од почетокот на руската инвазија пред две години, подигнати се 9.000 обвиненија за избегнување воена служба, соопшти украинското Министерство за внатрешни работи.

Сепак, реалната бројка е веројатно поголема, со оглед на тоа што некои Украинци избегнуваат да го пријават своето живеалиште, па затоа не можат ни да бидат повикани во војска.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски призна дека ова е „чувствително“ прашање. Дури и во неделите пред руската интервенција во февруари 2022 година, претседателот се спротивстави на повиците на опозициските пратеници да се воведе општа мобилизација.

Во моментов има итна потреба да се распоредат повеќе војници долж фронтот долг илјада километри пред очекуваниот руски притисок кон Харков на североисток или Одеса на југ. Зимската кал почнува да се суши, а пролетта е зад аголот, а украинските воени претставници стравуваат дека координирана руска офанзива ќе започне во наредните недели или месеци.

На Украина опасно и недостига муниција, особено артилерија и противвоздушни ракети, но и војници кои би одбиле руски напад. Просечната возраст на еден украински војник на бојното поле е 43 години.

Би-Би-Си неодамна објави дека 650.000 Украинци од времето на војната ја напуштиле земјата во изминатите две години, а мнозинството тоа го направиле на границите со Полска и Словачка. Некои имале лажни потврди за ослободување од воена служба што им дозволувало да ја напуштат Украина.

Минатата година, речиси 1.300 луѓе беа изведени пред судовите поради избегнување на воената служба, но официјалните лица признаваат дека тоа е само мал дел од оние кои ја избегнуваат воената служба.

Иако постои систем за регрутирање за пополнување на редовите на волонтери, пратениците велат дека тој е нефункционален и ограничен од илјадниците луѓе кои не го пријавуваат своето живеалиште. Затоа, регрутирањето во голема мера зависи од случајните проверки на документи што ги врши полицијата.

Бројот на руски војници во Украина моментално надминува 400.000, а дополнителни 100.000 се во близина на украинската територија. Киев има вкупно 680.000 активни воени лица, од кои околу 200.000 се на фронтот.

Русија има вкупно 1,2 милиони, според Меѓународниот институт за стратешки студии, а воениот генералштаб на Украина минатата година изјави дека стравува дека Русија би можела да размисли за мобилизирање дополнителни 400.000 до 700.000 војници.

Во декември, Зеленски рече дека отпорот кон Русија во 2024 година ќе бара меѓу 450.000 и 500.000 нови војници.

Украинскиот парламент со недели расправаше за нов закон за мобилизација, со кој ќе се намали минималната возраст за воен рок од 27 на 25 години. Минималната возраст всушност веќе беше намалена со посебен закон минатиот јули, кој беше одобрен од парламентот, но Зеленски никогаш не го потпиша или целосно објасни зошто не го стори тоа.

Новиот предлог-закон беше изменуван неколку пати и предвидува регрутирање на дополнителни 400.000 украински војници. Сепак, некои пратеници се противат на некои казнени мерки што ги сметаат за неуставни, како што е ограничувањето на имотните права на луѓето, како што е конфискацијата на нивните автомобили и замрзнувањето на нивните банкарски сметки.

Политички жежок компир

Опозицискиот пратеник од Лавов, Микола Књажицки, посочува дека мобилизацијата е политички жежок компир и никој не ја сака во свои раце.

– На армијата и требаат уште многу луѓе. Но, Зеленски не сака да преземе одговорност за мобилизацијата и тврди дека тоа е на министерствата, но се плашат да се изгорат и да кажат дека тоа е одговорност на парламентот, кој потоа повторно ја префрла одговорноста. Дури и претставниците на партијата на Зеленски (Слуга на народот) се спротивставуваат на законот, тврдејќи дека е некомпатибилен со европските конвенции за човекови права – вели Књажицки.

Тој открива жителите на Лавов купуваат станови, но не го потпишуваат купопродажниот договор за да не бидат официјално пријавени или таму ги регистрираат пријателите за подоцна да не им ги одземат становите.

– Други си ги празнат сметките во банка во случај да се донесе законот и да им се замрзнат парите.

Тоа што не помага, тврдат тој и другите пратеници, се постојаните приказни за недостиг од оружје и артилериска муниција.

– Имате офицери кои велат на телевизија дека ако не добиеме повеќе пари и муниција од САД и Европа, дека сите на линијата на фронтот ќе загинат за неколку недели, бидејќи Русите произведуваат многу беспилотни летала и имаат повеќе гранати. – рече Књажицки.

Таквото предвидување нема да помогне да се убедат Украинците, кои се колебаат како Артем, да се пријават.

Билет во една насока

Артем вели дека тој и неговите пријатели кои ја избегнуваат регрутацијата, исто така, се плашат да бидат заглавени во борба со месеци или години.

– Млад сум и сакам да го живеам својот живот, а тешко е да одам таму и да не знам кога ќе се вратам во нормалниот живот. Имам пријатели кои волонтираа на почетокот на војната и сè уште се борат. Тоа е како билет во една насока – тврди Артем.

Продолжениот престој на линијата на фронтот го критикуваат и уморните украински војници кои бараат демобилизација или привремена замена со подолг одмор.

Така сакаат и нивните роднини. Десетици семејства на војници од бојното поле се собраа во неделата на плоштадот Мајдан во Киев за да побараат нивните сопрузи, татковци и момчиња да бидат ослободени од борба, тврдејќи дека тие ја завршиле својата работа и сега треба да бидат демобилизирани или да им се даде долг одмор и закрепнување.

Сепак, тоа не може да се случи додека повеќе Украинци не бидат регрутирани и обучени.

Дел од пратениците се за скратување на времетраењето на воениот рок од предложените 36 на 18 месеци.

За Артем, нема нешто што може да го убеди да се пријави.

– Мајка ми е медицинска сестра, ги гледа ранетите и ме убедува да не се мешам – рекол тој.