Зошто пироманите палат пожари и како да ги препознаете?

Македонската полиција во текот на летово уапси неколку пиромани за подметнување пожари.

Подметнувачите на пожари се ретки и играат мала улога во пожарите

Иако подметнувачите на пожари често се истакнуваат во медиумите, нивниот удел во причините за пожарите е релативно мал.

Повеќето пожари предизвикани од луѓе се резултат на невнимание. Тие вклучуваат невнимателно фрлање догорчиња од цигари, пожари на отворено без надзор, неисправни електрични инсталации, искри од алат и палење отпад. Небрежноста е одговорна за приближно 60% до 70% од пожарите.

Природните причини за пожар вклучуваат удари од гром, вулкански ерупции и слично. Во повеќето области, природните причини сочинуваат помал дел од вкупните шумски пожари – околу 10% до 20%.

Намерните пожари, вклучувајќи го и подметнувањето пожари, претставуваат преостанати 10% до 20%, при што се проценува дека вистинскиот пожар изнесува до 5%.

Што е пироманија?

Според Дијагностичкиот и статистички прирачник за ментални нарушувања (DSM-5), пироманијата е класифицирана како нарушување на контролата на импулсите. При дијагностицирање, мора да се исклучат други мотиви за подметнување пожар, како што се финансиски мотиви, политички причини или обиди да се скрие некоја криминална активност како кражба или убиство.

Пироманијата е релативно ретка кај општата популација. Се проценува дека помалку од 1% од луѓето го имаат ова нарушување. Почеста е кај мажите отколку кај жените. Луѓето со ова нарушување често имаат други психијатриски проблеми, како што се депресија, анксиозност или растројства на личноста.

Психологот Хелена Рашиќ, раководител на советувалиштето Бура, вели дека подметнувачите на пожари го искусуваат ослободувањето на акумулираната вознемиреност, стрес и фрустрација со палење пожари, како и преземање контрола врз нивните внатрешни немири.

„Повеќето од пожарите што се подметнуваат се предизвикани од луѓе кои се мотивирани од имот, политика или поради конфликт со некои луѓе на кои им е поврзана областа што се гори, што исто така може да биде одмазда, а екстремно мал број се поставени од вистински пиромани“, вели Рашиќ.

„Најчесто тоа се луѓе со ментални болести“

„Најчесто станува збор за луѓе со поврзани ментални болести. Пироманите често страдаат од голем број други нарушувања или имаат други симптоми како што се анксиозно-депресивни нарушувања, психотични нарушувања, зависности, други нарушувања на сексуалниот нагон или некоја друга природа.

Може ли да се лекува пироманијата?

Рашиќ вели дека пироманијата може да се третира исто како и секое друго ментално растројство или болест.

„Успехот ќе зависи од способноста на терапевтот, докторот, достигнувањата на науката и разбирањето на нарушувањето и желбата на личноста да се излечи“, вели Рашиќ.

„Кога зборуваме за мотивацијата за лекување, прво мора да се разбереме со верувањето на личноста дека не може да се излечи или дека состојбата е толку страшна и дека тие како личност се толку непоправливи и ужасни – што за жал е чувство кое ќе биде нагласено дури потоа ќе може да се зборува за работата на самиот проблем и неговите корени.

Како и во сè, стигматизацијата е најотежнувачката околност, а мистифицирањето и прикажувањето на таквите личности како посебни, исто така, не прави добро. Стигматизацијата предизвикува маргинализација и недостаток на социјална поддршка што е од суштинско значење во која било форма на третман за кое било нарушување или болест. Поддршката со психофармацевтски препарати, психијатриски третман и континуирано психотерапевтско следење може да му овозможи на човекот да ги контролира своите нагони или да ја ограничи направената штета и да живее во согласност со неговите желби и верувања“, вели Рашиќ.