Планетарната катастрофа која ќе го трансформира времето би можела да се случи побрзо отколку што се очекува, предупредуваат научниците

Новото истражување утврди дека виталниот систем на струење на Атлантскиот Океан, кој влијае на временските услови, би можел да колабира уште на крајот на 2030-тите. Тоа би било катастрофа во планетарни размери, промена на времето и климата.

Неколку студии во последниве години заклучија дека Атлантската меридијална превртена циркулација (АМОК) може да биде на работ на колапс, ослабена од повисоките температури на океаните и нарушената соленост. Причината за тоа се климатските промени, кои се последица на човековата активност.

Новото истражување (кое е рецензирано, но сè уште не е објавено во научно списание) користело најсовремен модел за да процени кога AMOК може да пропадне. Тој модел утврди дека AMOK може да пропадне помеѓу 2037 и 2064 година. Најверојатно, тоа би можело да се случи до 2050 година.

„Ова е навистина загрижувачко. Сите негативни несакани ефекти од климатските промени, како што се топлотните бранови, сушите и поплавите, ќе продолжат. Ако има и колапс на АМОК, климата ќе се влоши уште повеќе“, истакна Рене ван Вестерн, истражувач на морињата и атмосферата на холандскиот Универзитет „Утрехт“ и коавтор на студијата.

АМОК функционира како подвижна лента – ја транспортира топлата површинска вода од јужната хемисфера и ја дистрибуира кон студениот северен Атлантик. Тогаш постудената, посолена вода тоне и тече на југ. Тоа е механизам кој штити делови од јужната хемисфера од неподносливиот студ и дистрибуира хранливи материи кои го одржуваат животот во морските екосистеми.

Колапсот на АМОК ќе направи многу делови од светот непрепознатливи. Во децениите по неговиот колапс, арктичкиот мраз ќе почне да се движи кон југ и по 100 години ќе се прошири на јужниот брег на Англија. Просечната температура во Европа и Северна Америка би се зголемила. Би се случил целосен пресврт на годишните времиња на дождовните шуми на Амазон – тековната сушна сезона би станала сезона на дождови и обратно.

Стефан Рамсторф, океанограф од германскиот Универзитет „Потсдам“, кој не бил вклучен во споменатото истражување, истакна дека е неопходно да се направи сѐ за да се избегне колапс на АМОК бидејќи тоа претставува голема опасност.

Научниците од Утрехт користеа најсовремени модели и за прв пат ја идентификуваа областа на Јужниот Атлантски Океан како оптимално место за следење на промените во циркулацијата. Ги следеа температурите и соленоста на океаните за да можат да ги проверат претходните проценки за тоа кога може да се случи пресвртната точка во АМОК.

Рамсторф истакна дека пред неколку години имаше дебата за тоа дали тоа воопшто ќе се случи и дека сега е поверојатно од пред неколку години тоа да се случи. Според него, пред пет или повеќе години тој би се согласил дека колапсот на АМОК овој век е малку веројатен, иако ризикот од 10% е неприфатливо висок за такво катастрофално влијание.

„Сега има пет студии кои сугерираат дека тоа би можело да се случи овој век. Мојата проценка на ризикот за тоа да се случи е 50%“, додава Рамсторф.

Во ова истражување не е земено предвид топењето на мразот на Гренланд. Со топењето на мразот на Гренланд, огромни количества свежа вода од ледената покривка се влеваат во Северниот Атлантик, што ја нарушува една од движечките сили на АМОК, а тоа е солта.

Како што потсети Рамсторф, веќе има огромен прилив на свежа вода во Северниот Атлантик, што целосно ќе го наруши системот, пишува CNN.